Dach płatwiowo-kleszczowy - dlaczego jest najbardziej uniwersalnym rodzajem dachu?

Dach płatwiowo-kleszczowy jest jednym z najbardziej wszechstronnych i popularnych rodzajów dachów, stosowanym w różnych typach budynków. Jego konstrukcja i cechy sprawiają, że jest on uniwersalny oraz zapewnia wiele zalet. Znajduje on zastosowanie zarówno w projektach domów tradycyjnych, jak i projektach domów nowoczesnych, jako niezawodne rozwiązanie. Dlaczego dach płatwiowo-kleszczowy jest uznawany za najbardziej uniwersalny rodzaj dachu? Jaka jest struktura tego rodzaju dachu oraz jakie elementy go tworzą? Jakich korzyści, wynikających z wyboru dachu płatwiowo-kleszczowego, może spodziewać się Inwestor?

Więźba dachowa to konstrukcja, która stanowi szkielet dachu i pełni funkcję nośną dla pokrycia dachowego. Jest to system belek, krokwi, słupów i zastrzałów, który utrzymuje pokrycie dachowe i przenosi obciążenia na mury lub inne elementy nośne budynku. Więźby dachowe różnią się w zależności od rodzaju dachu, w tym od jego rozpiętości, kształtu, czy nachylenia. Więźba jest odpowiedzialna za utrzymanie stabilności i wytrzymałości całej konstrukcji dachu. Przenosi obciążenia wynikające z wagi pokrycia dachowego, jak również obciążenia wynikające z wiatru, śniegu i innych czynników atmosferycznych. 

Poniżej przedstawiamy kilka popularnych rodzajów więźb dachowych.

Zobacz najciekawsze projekty domów!

---

KOD: EXTRA250

KOD: EXTRA250

KOD: EXTRA250

---

Zobacz więcej projektów

Krokwiowa więźba dachowa jest podstawowym rodzajem konstrukcji dachowych stosowanych w budownictwie. Składa się z drewnianych elementów, zwanych krokwiami, które łącząc się w kalenicy, tworzą jednolitą konstrukcję podtrzymującą pokrycie dachowe. Krokwiowa więźba składa się z ukośnych belek opartych jednym końcem na murłacie oraz drugim końcem w kalenicy i tworzących kształt dachu. Ten rodzaj więźby znajduje zastosowanie w przypadku dachów, których rozpiętość nie jest większa niż 6 metrów, a pochylenie połaci dachowej min. 45 stopni. Długość krokwi nie powinna przekraczać 4.5 - 5 metrów.

Alternatywną konstrukcją dachową, również często stosowaną, jest tzw. więźba jętkowa, która zastępuje więźbę krokwiową w przypadku, gdy szerokość zewnętrznych ścian przekracza 6 metrów. Jętka to specjalny rodzaj belki - optymalne usytuowanie jętki to 1/3 wysokości od kalenicy i 2/3 od murłaty. Dzięki temu powstaje bezpieczne rozwiązanie, umożliwiające budowę więźby dla większych budynków. Tego rodzaju konstrukcję montuje się na dachach o rozpiętości ścian maksymalnie 9 metrów przy długości krokwi maksymalnie 4.5 metra. Istotne jest, że jętka pełni funkcję elementu stabilizującego i wspierającego całą konstrukcję dachu, co zapewnia funkcjonalność i trwałość więźby.

Wiązary kratowe są gotowymi, prefabrykowanymi elementami więźby dachowej, które można szybko złożyć na placu budowy, przyspieszając tym samym prace konstrukcyjne. Coraz więcej Inwestorów, dla których czas jest istotny, z zainteresowaniem zwraca się w stronę prefabrykowanych wiązarów kratowych, składających się z mniejszych fragmentów. Gotowe wiązary dachowe są transportowane na miejsce budowy i mogą być natychmiast zamontowane, co skraca czas potrzebny do ukończenia budynku i przekazania go do użytku. Dzięki zaawansowanej technologii firmy są w stanie produkować prefabrykowane wiązary kratowe z drewna, które spełniają potrzeby różnych Inwestorów. Najczęściej są one stosowane w budownictwie mieszkaniowym, zwłaszcza w przypadku budynków z dwuspadowym dachem i nieużytkowym poddaszem, a także w obiektach gospodarczych oraz dachach wielopołaciowych. Zaletą jest możliwość uzyskania znacznych rozpiętości bez konieczności stosowania podpór pośrednich.

Więźba dachowa płatwiowo-kleszczowa jest powszechnie stosowana przy szerokich dachach. Można ją łatwo zamontować na budynkach, których ściany zewnętrzne mają nawet do 12 metrów szerokości. Ta konstrukcja składa się z różnych elementów, takich jak murłaty, krokwie, płatwie i kleszcze, które spełniają ważną funkcję w tej strukturze, zapewniając jej sztywność i wytrzymałość. Kleszcze to podwójne belki, które łączą zakończenia słupów, na których znajdują się krokwie. Zazwyczaj montuje się je co trzecią lub czwartą parę krokwi, aby wzmocnić całą konstrukcję.

Konstrukcja ścianki kolankowej nie jest determinowana jej wysokością, bądź tym czy poddasze jest użytkowe lub nie. To założenia konstrukcyjne całej budowli. Aby ścianka nie wychyliła się na zewnątrz, fachowcy zabezpieczają ją kleszczami, które stanowią łącznik dla krokwi i słupa stolcowego wewnętrznej ściany.

Innym rodzajem jest dach płaski płatwiowo-kleszczowy. Znajduje on zastosowanie w przypadku rozpiętości ścian, która waha się pomiędzy 8 a 9 metrów, gdzie kąt nachylenia wynosi od 6 do 18 stopni. Płaski dach, w zależności od przypadku, może posiadać jedną lub dwie płatwie kalenicowe. Ścianki kolankowe są zazwyczaj murowane.

Dach pulpitowy nazywany jest potocznie dachem jednospadowym. Posiada jedną połać dachową, jedną kalenicę i okap. Ściany szczytowe, inaczej nazywane są ścianami bocznymi, a ściana na wysokości poddasza (ściana tylna) nosi nazwę ściany pulpitowej.

Więźba płatwiowo-kleszczowa to jedna z konstrukcji dachowych stosowanych powszechnie w budownictwie. Składa się z kilku głównych elementów:

• krokiew - to ukośna belka oparta jednym końcem w kalenicy, a drugim na murłacie oraz podparta płatwiami pośrednimi; jętki odpowiadają za wzmocnienie krokwi, do których mocuje się łaty i kontrłaty; krokwie dachowe opiera się na płatwiach i na nich kładzie się wybrane przez Inwestora pokrycie dachu,
• wiązar (to krokiew + słup + kleszcze) -  to elementy nośne konstrukcji dachu, które przenoszą obciążenia na główne podpory dachu,
• kleszcze - to poziome elementy drewniane, które usztywniają dach w kierunku poprzecznym; kleszcze są umieszczone równolegle do siebie, łączą krokwie ze stolcami i zastrzałami,
• płatew – to elementy ułożone równolegle do kalenicy dachu i będące podporą dla belek krokwiowych; płatwie przenoszą obciążenia z dachu na poprzeczne układy nośne,
• słupki (stolce) -  to pionowe elementy więźby dachowej; zadaniem ich jest przekazywanie obciążeń z wiązarów pośrednich na elementy nośne stropu,
• miecze - są skośnymi elementami, które służą do wzmacniania struktury więźby wzdłuż oraz zmniejszają rozpiętość i wytężenie płatwi.

Wszystkie te elementy są ze sobą odpowiednio połączone za pomocą gwoździ, kołków, śrub lub wkrętów, tworząc stabilną i wytrzymałą konstrukcję dachu. Odpowiednio zaprojektowana i wykonana więźba płatwiowo – kleszczowa zapewnia trwałość i bezpieczeństwo całej konstrukcji dachowej.

Dachy płatwiowo-kleszczowe posiadają szerokie zastosowanie. Mogą być wykorzystane w przypadku płaskich dachów, ale także w dachach stromych o kącie nachylenia od 6 do 70 stopni. Więźby tego typu wykorzystywane są na szeroką skalę w dachach dwuspadowych, które w Polsce cieszą się dużą popularnością. Decydując się na więźby dachowe płatwiowo-kleszczowe możliwe jest pokrycie domów o rozpiętości maksymalnie do 12 metrów.

Aby konstrukcja dachu spełniała swoją funkcję, czyli była bezpieczna, solidna i wytrzymała, należy zastosować odpowiednie drewno. Na więźbę dachową fachowcy najczęściej wybierają drewno z drzew iglastych:

• świerk i sosna - są to popularne gatunki drewna stosowane do więźby dachowej ze względu na swoją wytrzymałość, elastyczność i dostępność w wielu regionach; świerk i sosna są lekkie, ale jednocześnie odporne na obciążenia; ważne jest, by wybrać odpowiednio suszone drewno, aby uniknąć późniejszego skurczu i odkształceń,
• jodła - jest gatunkiem drewna o dobrej wytrzymałości i odporności na warunki atmosferyczne; jest stosowana w więźbie dachowej szczególnie w regionach, gdzie występują surowsze warunki klimatyczne.

Do budowy więźby dachowej nie zaleca się użycia drewna z drzew liściastych, typu dąb, jesion czy topola, bowiem są one mało wytrzymałe, drogie i trudne w obróbce. Ważnym parametrem podczas wyboru drewna na więźbę dachową jest wytrzymałość drewna. Określa się ją literą C + liczbą. Im wyższa liczba tym drewno jest bardziej wytrzymałe. Drewno na każdy rodzaj więźby dachowej musi być odpowiednio suche. Jego wilgotność nie może przekraczać 18 %.

Więźba dachowa jest jednym z kluczowych elementów każdego dachu. Stanowi ona konstrukcyjny szkielet, który tworzy podstawę dla pokrycia dachowego. Warto mieć na uwadze, że koszt więźby dachowej może się różnić w zależności od wielu czynników.

Typ dachu:

Pierwszym czynnikiem wpływającym na koszt więźby dachowej jest typ dachu. Istnieje wiele różnych rodzajów dachów, takich jak dach dwuspadowy, wielospadowy czy płaski. Każdy z tych typów dachów wymaga innej konstrukcji więźby dachowej, co wpływa na koszty materiałów i robocizny.

Wielkość dachu:

Powierzchnia dachu jest kolejnym czynnikiem mającym wpływ na cenę więźby dachowej. Im większa powierzchnia dachu, tym więcej materiałów, czasu i pracy będzie potrzebne do zbudowania więźby. To może przekładać się na wyższe koszty.

Materiały:

Wybór materiałów ma znaczący wpływ na koszt więźby dachowej. Więźba dachowa może być wykonana z różnych rodzajów drewna, a ich ceny są zróżnicowane. Dodatkowo wykorzystane łączniki, takie jak gwoździe czy śruby, także mogą mieć różne ceny.

Projekt i skomplikowanie:

Jeśli projekt domu posiada rozbudowany projekt więźby dachowej, na przykład skomplikowany układ dachu, dodatkowe otwory okienne czy większe obciążenie śniegiem, to wykonanie dachu wymagać będzie dodatkowych materiałów. Skomplikowanie projektu może wpłynąć na koszty więźby dachowej.

Warunki lokalne i lokalizacja:

Warunki lokalne i lokalizacja budynku również mogą mieć wpływ na koszt więźby dachowej. Na przykład, jeśli Inwestor mieszka w obszarze o wyższej wilgotności lub narażonym na silne wiatry, konieczne może być zastosowanie specjalnych materiałów lub technik, co może zwiększyć koszty.

Podsumowując, koszt więźby dachowej jest zależny od wielu czynników, takich jak typ dachu, wielkość dachu, wybór materiałów, skomplikowanie projektu oraz warunki lokalne. Każda budowa jest unikalna, dlatego ciężko podać precyzyjny koszt wykonania więźby dachowej.

Więźba płatwiowo-kleszczowa jest jednym z popularnych sposobów konstrukcji drewnianych dachów. Posiada wiele zalet, a także pewne wady:

• wytrzymałość i stabilność - więźba płatwiowo-kleszczowa jest bardzo wytrzymała i odporna na obciążenia, konstrukcja z wieloma krzyżującymi się elementami zapewnia doskonałą stabilność całej konstrukcji dachu,
• elastyczność projektowania - ten rodzaj więźby może być stosowany w różnych rodzajach dachów o różnym nachyleniu i kształcie, co daje projektantom większą elastyczność w projektowaniu dachu, aby dostosować go do indywidualnych preferencji i wymagań.

• koszty - więźba płatwiowo-kleszczowa może być kosztowna w porównaniu do innych rodzajów więźb dachowych; konieczność wykonania wielu precyzyjnych cięć i krzyżujących się elementów może wymagać większej ilości materiałów i pracy, co przekłada się na wyższe koszty,
• skomplikowany montaż - montaż więźby płatwiowo-kleszczowej może być bardziej wymagający i czasochłonny w porównaniu do innych typów więźb; wymaga precyzyjnych cięć i łączeń, a także umiejętności wykonawców, co może wpływać także na czas realizacji projektu.