Dotacje dla budujących lub remontujących dom - 2021

Rozpoczynając budowę własnego domu, musimy szczegółowo określić budżet. Najpopularniejsze źródło finansowania budowy domu to środki własne + kredyt hipoteczny. Możemy jednak spróbować poszukać dodatkowych źródeł finansowania. Rodzaj i wysokość dotacji uzależnione są od projektu, czasu budowy domu oraz niejednokrotnie gminy, na której dom powstaje. Część dostępnych dotacji ma charakter ogólnopolski, wiele natomiast dotyczy tylko i wyłącznie mieszkańców określonych gmin. Aby być na bieżąco ze wszystkimi zmianami, najlepiej monitorować stronę internetową gminy, na terenie której planujemy budowę oraz stronę NFOŚiGW (Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej). Trzeba również wziąć pod uwagę fakt, że mimo iż dotacje są bezzwrotne, to wypłacane są dopiero po zakończeniu inwestycji – należy zatem zapewnić środki na pokrycie inwestycji.

Do tej pory najbardziej znanym ogólnopolskim programem dotacyjnym był program Czyste Powietrze. Program „Czyste powietrze” trwa od 19 września 2018 roku, a jego zakończenie planowane jest na rok 2029. W ramach tego programu umowy o dofinansowanie będzie można podpisywać do 31 grudnia 2027 r., a środki będą wydatkowane do 30 września 2029 r.

Program generalnie skupia się na wymianie starych kotłów na paliwo stałe oraz termomodernizacji domów jednorodzinnych. Jego głównym celem jest poprawa jakości powietrza i zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych poprzez wymianę źródeł ciepła oraz poprawę energetycznej efektowności domów jednorodzinnych. Mimo krótkiego okresu od wprowadzenia, program doczekał się już kilku zmian. Od 1 stycznia 2020 roku koszty zakupu i montażu źródła ciepła, przyłącza cieplnego, gazowego lub elektroenergetycznego w nowo budowanych domach nie są kwalifikowane. Z dofinansowania mogą skorzystać właściciele lub współwłaściciele już wybudowanych domów jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych z odrębną księgą wieczystą, wydzielonych w tych budynkach, którzy chcieliby poddać je termomodernizacji.

W maju 2020 r. ruszyła nowa odsłona programu w wersji Czyste Powietrze 2.0, w której uproszczono procedury uzyskania dotacji, a także skrócono terminy rozpatrywania wniosków z 90 dni do 30 dni. Ponadto do programu włączono gminy i sektor bankowy, a także wprowadzono możliwość rozpoczęcia inwestycji na 6 miesięcy przed złożeniem wniosku o dotację.

Beneficjentów podzielono na dwie grupy: podstawowe dofinansowanie otrzymają osoby, mające roczny dochód nieprzekraczający 100 000 zł, a podwyższony poziom dofinansowania dotyczy osób, których przeciętny dochód miesięczny na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekroczy kwoty: 1400 zł netto w gospodarstwach wieloosobowych i 1960 zł netto w gospodarstwach jednoosobowych.

Dla podstawowego poziomu dofinansowania dotacja może wynieść do 30 000 zł, a dla podwyższonego poziomu dofinansowania 37 000 zł.

Ważną zmianą jest także zintegrowanie programu „Czyste Powietrze” z programem „Mój Prąd”. Osoby, które chcą zamontować instalację fotowoltaiczną, mogą uzyskać dotację do 5 000 zł bez konieczności składania osobnych wniosków.

Od 21 października 2020 r. trwa nabór wniosków w ramach programu Czyste Powietrze 2.0, przygotowanej dla osób o niższych dochodach. Na stronie czystepowietrze.gov.pl udostępniono także kalkulator, który ułatwi osobom starającym się o dofinansowanie, wyliczenie kwoty dotacji na planowane przedsięwzięcie.

Program Czyste Powietrze przewiduje dofinansowanie m.in. na:

• wymianę starych źródeł ciepła (pieców i kotłów na paliwa stałe) oraz zakup i montaż nowych źródeł ciepła, spełniających wymagania programu
• docieplenie przegród budynku
• wymianę okien i drzwi
• montaż lub modernizację instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej
• instalację odnawialnych źródeł energii (kolektorów słonecznych i ciepłej wody użytkowej)
• montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła

Program przewiduje 2 formy dofinansowania: dotację lub/i pożyczkę. Przedsięwzięcie należy ukończyć do 30 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie.

Wnioski do programu przyjmowane są w tzw. systemie ciągłym. Oceniane są na bieżąco przez WFOŚiGW. Można je składać również online na gov.pl

Wnioskując o dotację, warto sprawdzić na liście zielonych urządzeń i materiałów (ZUM), jakie urządzenia spełniają warunki programu Czyste Powietrze. Na liście znajdują się urządzenia grzewcze na paliwa stałe, ciekłe, gazowe, a także urządzenia, które wykorzystują odnawialne źródła energii: kolektory słoneczne, panele fotowoltaiczne oraz pompy ciepła. Na liście uwzględniono też materiały izolacyjne, stolarkę okienną oraz drzwi zewnętrzne i garażowe.

Właściciele lub współwłaściciele jednorodzinnych budynków mieszkalnych wraz z dotacją z programu „Czyste Powietrze” mogą skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej. Odliczenia dokonuje się w zeznaniu podatkowym za rok, w którym poniesiono wydatek termomodernizacyjny. Kwotę, która nie znalazła pokrycia w dochodzie (przychodzie) podatnika w danym roku podatkowym, może zostać odliczona w kolejnych latach, ale nie dłużej niż przez 6 lat od końca roku podatkowego, w którym poniesiony został pierwszy wydatek.

Odliczeniu podlegają zarówno materiały budowlane, jak i urządzenia i usługi niezbędne podczas montażu. W ramach ulgi można sfinansować:

• materiały budowlane do docieplenia przegród budowlanych, płyt balkonowych, fundamentów
• węzeł cieplny
• kotły, zbiorniki na gaz, olej, kolektory, ogniwa fotowoltaiczne, pompy
• przyłącze do sieci ciepłowniczej lub gazowej
• stolarka okienna i drzwiowa
• usługi niezbędne podczas montażu

Wydatki należy udokumentować fakturą VAT.

Maksymalna kwota odliczenia nie może przekroczyć sumy 53 000 zł i wlicza się do niej wszystkie przedsięwzięcia termomodernizacyjne realizowane w budynkach, których właścicielem lub współwłaścicielem jest podatnik. Przedsięwzięcie powinno być zrealizowane w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego w którym podatnik poniósł pierwszy wydatek. Jeżeli przedsięwzięcie termomodernizacyjne nie zostanie zrealizowane w tym czasie podatnik zobowiązany jest do zwrotu ulgi.

Jeżeli budynek jest w trakcie budowy z ulgi termomodernizacyjnej nie można skorzystać.

Program ruszył 30 sierpnia 2019 roku i będzie realizowany w latach 2019-2025. Program ten zastąpił niejako dotychczasowy program Prosument, zakończony 31.12.2018r. W pierwszych dwóch edycjach programu Mój Prąd prywatni inwestorzy mogli uzyskać dotację do 50% kosztu inwestycji w fotowoltaikę, nie więcej jednak niż 5000 zł na jedno przedsięwzięcie. Dotacja obejmowała instalacje fotowoltaiczne o mocy 2 – 10 kW. Koszt instalacji znacznie przekracza 10000 zł, zatem każdy wnioskodawca mógł otrzymać maksymalną kwotę dofinansowania.

Drugi nabór wniosków zakończył się 6.12.2020 r.

Kolejna odsłona programu w wersji „Mój Prąd 3.0” ma ruszyć od 1 lipca 2021 r. i według zapowiedzi ma być uzupełniona o dodatkowe komponenty, które pozwolą konsumować więcej wytworzonej energii przez prosumentów. Dodatkowymi elementami mają być punkty ładowania do samochodów elektrycznych, inteligentne systemy zarządzania energią w domu, a także magazyny ciepła/chłodu. Zakończenie trzeciego naboru planowane jest na 20.12.2021 r., z możliwością przedłużenia, lub do wyczerpania środków. Wysokość dotacji w tej edycji ma zależeć od „zakresu rzeczowego inwestycji” (zamiast wcześniej obowiązującej dotacji do 5000zł).

Istotną zmianą w dotychczasowym programie jest sposób finansowania. Do tej pory program był realizowany ze środków krajowych, a w trzecim naborze program będzie finansowany ze środków unijnych. Kosztem kwalifikowanym będą koszty poniesione w okresie od 1.02.2020 r. do 31.12.2023r.

W trzeciej edycji programu przedział mocy instalacji fotowoltaicznej podlegającej dotacji będzie utrzymany na poziomie od 2 kW do 10 kW. Z dotacji mogą skorzystać osoby fizyczne, wytwarzające energię elektryczną na własne potrzeby, które zawarły kompleksową umowę regulującą kwestie związane z wprowadzaniem do sieci energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji. Osoby te będą mogły skorzystać z dofinansowania na zakup oraz montaż instalacji fotowoltaicznej i/lub dodatkowe elementy służące autokonsumpcji wytworzonej energii elektrycznej. Warunkiem otrzymania dotacji jest zakończenie przedsięwzięcia i podłączenie do sieci OSD (Operator Systemu Dystrybucyjnego)

Celem programu jest ochrona zasobów wody poprzez wspieranie przedsięwzięć zwiększających retencję na terenach posesji przy budynkach jednorodzinnych, dzięki czemu wody opadowe i roztopowe nie będą odprowadzane poza teren danej nieruchomości. Pozwoli to zminimalizować zapotrzebowanie na wodę z wodociągów m.in. do takich celów jak: podlewanie ogródków, a także pozwoli ograniczyć ilość wód opadowych odprowadzanych do kanalizacji, co z kolei zmniejszy ryzyko występowania lokalnych podtopień. Program rozpoczął się 1.06.2020 r. i ma być realizowany do 30.06.2024r.

Drugi nabór w ramach programu ruszył 22.03.2021 r.

Z programu dofinansowania instalacji przydomowej retencji mogą skorzystać właścicieli lub współwłaścicieli nieruchomości, na której znajduje się budynek jednorodzinny. Program uwzględnia również nowo budowane domy, przy założeniu, że zostaną oddane do użytkowania zgodnie z prawem, przed złożeniem dokumentów do wypłaty dotacji z Programu Moja Woda. Beneficjenci Programu Moja Woda mogą otrzymać dotację w kwocie do 5 000 zł (nie więcej niż 80% kosztów kwalifikowanych instalacji) przy spełnieniu warunków: minimalnego kosztu własnego 2 000 zł, minimalnej sumarycznej pojemności zbiornika 2m3.

Koszty kwalifikowane obejmują zakup, montaż, budowę i uruchomienie instalacji, dzięki której możliwe będzie zbieranie, retencjonowanie i wykorzystywanie wód opadowych i roztopowych na terenie nieruchomości objętej przedsięwzięciem.

Wnioski należy składać do wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej przed zakończeniem realizacji przedsięwzięcia.

W wielu gminach w Polsce nie ma jeszcze możliwości podłączenia domu do komunalnej oczyszczalni ścieków, a w niektórych miejscach takie podłączenie jest po prostu niemożliwe ze względu na ukształtowanie terenu, bądź inne przeszkody.

Tu z rozwiązaniem przychodzi przydomowa oczyszczalnia ścieków. Koszt zakupu i montażu instalacji przydomowej oczyszczalni ścieków waha się od kilku do kilkunastu tysięcy złotych. Jeśli zdecydujemy się na budowę takiej oczyszczalni, możemy uzyskać dofinansowanie z gminy nawet do 80% kosztów. Należy zorientować się, czy gmina, na terenie której budujemy dom otrzymała pieniądze w ramach programu „Budowa przydomowych oczyszczalni Ścieków”. Informacje na ten temat dostępne są zazwyczaj w miejscowym wydziale ochrony środowiska lub na stronie internetowej gminy.

Przy opracowaniu artykułu skorzystano z materiałów dostępnych na www.nfosigw.gov.pl