Schody zewnętrzne do domu - jaki materiał wybrać?

Projektując budynek mieszkalny, należy mieć na uwadze, że jego realizacja wymagać będzie również zaprojektowania i zaaranżowania terenu wokół domu. Często, decydując się na budowę budynku na działce ze spadkiem, projektant musi przewidzieć i zaprojektować niwelację terenu, zarówno dojścia do budynku, jak i bezpośrednio terenu przy budynku. Te wszystkie prace pociągają za sobą konieczność podjęcia przez Inwestora decyzji związanych z budową schodów, spoczników lub pochylni zewnętrznych, które będą praktyczne, bezpieczne i dodatkowo stanowić będą ciekawy element aranżacji ogrodu. Schody zewnętrzne będące bezpośrednio związane z wejściem do budynku to jeden z ważniejszych, reprezentacyjnych elementów budynku, a ich przemyślane zaprojektowanie, wykonanie i wykończenie pozwoli osiągnąć zamierzony efekt. Pamiętać należy jednak, że schody zewnętrzne muszą być przede wszystkim bezpieczne, trwałe i ergonomiczne.

Schody zewnętrzne związane z wejściem do budynku, czyli stopnie wejściowe, są jednym z elementów projektu zagospodarowania działki. Ich zaprojektowanie wynika z analizy różnicy poziomów, którą należy pokonać, aby z poziomu terenu wygodnie i bezpiecznie dojść do drzwi wejściowych budynku. Zaprojektowanie wygodnych i bezpiecznych schodów jest zadaniem projektanta, przepisy budowlane nie określają maksymalnej i minimalnej wysokości schodów zewnętrznych. Schody muszą być wygodne i ergonomiczne. W Rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, parametry schodów i stopni, oparte są na średniej długości kroku osoby dorosłej (około 60-65 cm). Im wyższe stopnie, tym mniejsza powinna być ich szerokość. Taką zasadę można zastosować również przy założeniach do schodów zewnętrznych.

Planując schody wejściowe do budynku, każdy Inwestor zastanawia się między innymi nad tym: jak wykonać schody zewnętrzne?; jaką wybrać formę i kształt schodów, mając na uwadze również działanie czynników zewnętrznych, czynniki atmosferyczne takie jak deszcz i śnieg?; jak najtaniej zrobić schody zewnętrzne? Dodatkową decyzją, jaką powinien podjąć Inwestor z projektantem to rodzaj materiału wykończeniowego schodów i podestów, zapewniający bezpieczne i długotrwałe ich użytkowanie, pamiętając, że są ważnym i wyeksponowanym elementem frontonu budynku.

Zobacz najciekawsze projekty domów!

---

KOD: 250EXTRA

KOD: 250EXTRA

KOD: 250EXTRA

---

Zobacz więcej projektów

Elementy zewnętrzne budynku, dojścia, dojazdy, schody narażone są na działanie czynników atmosferycznych, które mają niekorzystny wpływ na ich powierzchnię. Deszcz, śnieg i różnice temperatur w okresie zimowym, sprzyjają niszczeniu, pękaniu i łuszczeniu się powierzchni tych elementów. Przystępując do prac projektowych, trzeba wziąć pod uwagę nie tylko efekt wizualny, ale przede wszystkim możliwie najwyższą trwałość i bezpieczeństwo użytkowników. Nawet częściowe zadaszenie zewnętrznego dojścia do budynku nie spowoduje, że będzie ono w pełni bezpieczne. Podejścia i schody zewnętrzne wykonane powinny więc zostać z bardzo odpornych materiałów, posiadać wysokie parametry wytrzymałościowe i posiadać antypoślizgową powierzchnię zewnętrzną.

Najczęściej projektowanym rozwiązaniem schodów zewnętrznych jest konstrukcja betonowa, żelbetowa, wykończona płytkami ceramicznymi. Rozwiązaniem stosowanym przy nowoczesnej bryle i architekturze budynku są schody metalowe, które stanowią efektowne uzupełnienie i zamknięcie projektu budynku wraz z jego otoczeniem jako całości. Przy małej różnicy poziomów podejścia do budynku, stosowanym rozwiązaniem są również schody ziemne (różnica poziomów nie powinna przekroczyć 70 cm). Ułożone one są na przygotowanej, wyprofilowanej konstrukcji ziemnej. Stopnice wykonane są z materiału wykorzystanego do wykonania np. nawierzchni ścieżek i podjazdu do domu. Kolejnym rozwiązaniem jest ułożenie schodów z gotowych prefabrykowanych elementów systemowych dostępnych w sklepach budowlanych.

Podejmując decyzję o budowie schodów betonowych, żelbetowych pamiętać należy, że konstrukcja taka wymaga zachowania odpowiedniego reżimu technologicznego. Wykonywana może być równocześnie ze stanem surowym budynku albo po jego zakończeniu. Głębokość posadowienia konstrukcji schodów powinna być odpowiednia do strefy przemarzania. Płyta, spocznika bezpośrednio przylegająca do budynku powinna być z nim odpowiednio zdylatowana. Wysokość konstrukcji schodów musi zostać tak zaprojektowana, aby wraz z warstwami izolacyjnymi i wykończeniowymi osiągnąć właściwy poziom przed drzwiami wejściowymi do budynku.

Betonowa, żelbetowa konstrukcja schodów zewnętrznych jest podstawą do wykonania warstwy wykończeniowej, która tak naprawdę będzie powierzchnią eksponowaną i korespondować powinna z wykończeniem budynku lub aranżacją ogrodu. Najczęściej stosowanym wykończeniem stopni zewnętrznych są płytki ceramiczne lub kamienne. Niestety nasze warunki klimatyczne powodują zniszczenia zewnętrznych elementów wykończeniowych. Po kilku sezonach najczęściej następuje rozwarstwienie i oddzielenie płytek od konstrukcji schodów. Takie sytuacje zdarzają się mimo zastosowania wysokiej jakości klejów i materiałów do spoinowania.

Nowym rozwiązaniem stosowanym przy projektowaniu zewnętrznych ciągów komunikacji jest beton architektoniczny. Schody zewnętrzne wykonane z takiego betonu charakteryzują się jednolitą kolorystyką, są gładkie i pozbawione porów, odporne więc na działanie czynników atmosferycznych.

Chcąc dostosować kolor schodów do elewacji domu lub innych elementów wykończeniowych można przemyśleć zastosowanie betonu barwionego. Na rynku dostępna jest szeroka paleta odcieni, możliwych do zastosowania. Najczęściej jednak stosowanym betonem architektonicznym, jako materiał antypoślizgowy, jest beton płukany (odsłonięte ziarna kruszywa), powierzchnia schodów wykonanych z takiego betonu jest szorstka, a jednocześnie atrakcyjna wizualnie. Co istotne, takie rozwiązania nie podlegają zniszczeniu również po użyciu soli do odladzania.

W przypadku rozwiązań architektonicznych w budynkach o minimalistycznym charakterze i nowoczesnym designie aranżacja przestrzeni wokół domu jest również wyjątkowo ważna. Zaprojektowanie komunikacji zewnętrznej – podejść do budynku, w tym schodów zewnętrznych, stanowi często duże wyzwanie dla projektanta. Jednym ze stosowanych rozwiązań jest połączenie minimalistycznej bryły budynku z elementami stalowymi. W takim przypadku idealnie sprawdzają się i pięknie prezentują stalowe schody zewnętrzne, często projektowane jako lekka konstrukcja stalowa. 

Jak zrobić schody metalowe zewnętrzne?

Mogą one zostać wykonane jako układ konstrukcji i stopni stalowych, jak również konstrukcji stalowej i stopni wykonanych z innego materiału np. prefabrykowanych stopni z betonu architektonicznego.

Schody stalowe są wyjątkowo odporne na działanie środowiska wilgotnego, uszkodzenia mechaniczne i wahanie temperatur. Układy schodowe metalowe są wytwarzane ze stali ocynkowanych i najczęściej malowanych w technologii proszkowej, dzięki czemu są odporne na warunki atmosferyczne oraz środowiska korozyjne.

Konstrukcje tego typu są zimnym rodzajem powierzchni, zewnętrzne schody stalowe mogą być więc śliskie w miesiącach zimowych. Podczas realizacji schodów zewnętrznych z metalu, właściwym będzie dobór powierzchni stopni ze stali ryflowanej lub ażurowej. Powierzchnie takie zapewniają maksimum ochrony przed poślizgiem nawet przy niesprzyjających warunkach atmosferycznych i zapewniają łatwość usuwania śniegu.

Co na schody zewnętrzne? Podjęcie decyzji o rodzaju konstrukcji schodów zewnętrznych wiąże się z podjęciem również decyzji o wyborze materiału wykończeniowego stopni, od którego zależy efekt ostateczny, jaki jest oczekiwany przez Inwestora. Dlatego często pojawia się pytanie - czym wyłożyć schody zewnętrzne zamiast płytek.

W przypadku wykonania schodów z betonu architektonicznego lub całego układu konstrukcji schodów stalowych Inwestor zadecydował już o ostatecznym wyglądzie schodów.

Coraz częściej wybieranym materiałem na zewnętrzne podejścia, schody lub tarasy jest naturalny kamień.

Schody kamienne to rozwiązanie klasyczne stosowane już od wielu lat i docenione jako jedne z trwalszych rozwiązań, które nie traci założonego efektu z perspektywy ich długiego użytkowania. Zewnętrzne schody kamienne są trwałe i odporne na warunki atmosferyczne. Obecnie najczęściej stosowany jest granit, jako materiał wyjątkowo odporny na warunki zewnętrzne, śnieg, deszcz, mróz, wysokie temperatury.

Granit szczotkowany lub płomieniowany zapewnia antypoślizgową powierzchnię – konieczną na stopniach zewnętrznych.

Alternatywą dla granitu jest piaskowiec. Ten kamień również posiada dobre parametry odpowiednie do zastosowania na schody zewnętrzne. Piaskowiec to naturalny kamień o niepowtarzalnej kolorystyce może posiadać odcienie od żółci poprzez czerwień do głębokiej szarości. Po odpowiedniej obróbce może być chropowaty i tym samym, jego powierzchnia jest antypoślizgowa. Piaskowiec też jest atrakcyjny cenowo, cieszy się dużą popularnością i coraz częściej jest elementem aranżacji ogrodów w tym traktów komunikacyjnych i tarasów. Schody zewnętrzne i ogrodowe wykonywane są często z piaskowca surowo łupanego. W przypadku zastosowania piaskowca, mniej odpornego na warunki atmosferyczne niż np. granit, stosuje się jego impregnację odpowiednimi preparatami dostępnymi w handlu.

Decyzja o wykonaniu drewnianych schodów zewnętrznych pociąga za sobą analizę gatunków drewna, pod kątem jego odporności na zewnętrzne warunki atmosferyczne i sposobem ich zabezpieczania. Do wykonania schodów najczęściej wybierane jest twarde drewno dąb,  jesion, modrzew. Stosowane są również  gatunki egzotyczne: heban, mahoń, wenge, dobrze sprawdza się jesion skandynawski.

Zewnętrzne schody drewniane można wykonać jako samodzielną konstrukcję, czyli układ konstrukcji i stopni z drewna lub drewniane elementy stopni na wykonanej wcześniej konstrukcji żelbetowej lub stalowej. Przy małej różnicy wysokości do 70 cm schody drewniane mogą być wykonane na wyprofilowanym i stabilizowanym nasypie ziemnym. Przy takim rozwiązaniu często jako schody wykorzystywane są podkłady ogrodowe. Można zakupić surowe lub zaimpregnowane. Impregnacja  jest w tym przypadku kluczem do trwałości takiego rozwiązania. Alternatywą może być zakup płyt betonowych z fakturą wykończenia na wzór drewna.

Uwaga
Niektórzy Inwestorzy, chcąc osiągnąć efekt starego drewna, wykorzystują jako stopnie lub całe konstrukcje stare podkłady kolejowe. Niestety jest to materiał odpadowy i zakwalifikowany został jako niebezpieczny (nasycony jest olejem kreozotowym).

W pierwszej części artykułu pisaliśmy o zewnętrznych układach konstrukcji schodów betonowych i stalowych. Stosowanym często rozwiązaniem jest przygotowanie konstrukcji schodów zewnętrznych żelbetowej, betonowej, stalowej lub stabilizowanego nasypu ziemnego i montaż na takiej konstrukcji stopni prefabrykowanych betonowych. Kolor, faktura i kształt takich stopni to spełnienie oczekiwań Inwestora. Dobór koloru i faktury zależy bowiem od wykończenia i koloru elewacji budynku lub zamierzonego efektu zaaranżowania przestrzeni wokół budynku. Innym rozwiązaniem jest zamontowanie stopni stalowych. Pamiętać należy, że powierzchnia stopni ze stali powinna być ryflowana lub ażurowa. Powierzchnie takie zapewniają maksimum ochrony przed poślizgami nawet przy niesprzyjających warunkach atmosferycznych. W obu przypadkach zarówno stopni betonowych, jak i stalowych materiał po właściwym zabezpieczeniu jest wyjątkowo trwały, a jego żywotność wyjątkowo długa. Stopnie takie nie wymagają częstej konserwacji.

Kolejnym rozwiązaniem jest wykonanie schodów zewnętrznych z kostki brukowej. Takie rozwiązanie jest stosowane w przypadku wykonania opaski, podjazdów i podejść do budynku z kostki brukowej, wówczas schody korespondują z podjazdem lub ścieżką wykonaną z takich samych lub podobnych materiałów. Zaletą takiego rozwiązania jest jego konkurencyjna cena w stosunku do schodów z kamienia, a jednocześnie są one również odporne na warunki zewnętrzne i antypoślizgowe.

Podsumowując: na schody zewnętrzne sprawdzi się dobrze kostka brukowa, a jej faktura i kolor powinny korespondować z innymi powierzchniami utwardzonymi wykonanymi w ramach aranżacji ogrodu.

Decydując się na wykończenie schodów zewnętrznych płytkami, zwrócić musimy uwagę na bezpieczeństwo użytkowników. 

Płytki na schody zewnętrze powinny charakteryzować się wysoką klasą antypoślizgowości. Wyjaśnijmy, co oznaczają i jak czytać symbole na płytkach, przeznaczonych do stosowania na powierzchnie zewnętrzne:
    • płytki zewnętrzne antypoślizgowe oznaczone są literą R,
    • płytki na zewnętrze schody – narażone na zewnętrzne czynniki atmosferyczne powinny posiadać współczynnik R8.
    • płatek śniegu oznacza wysokie właściwości mrozoodporne,
    • PE – klasa ścieralności płytek – powinna wynosić 4.
      
Na schody zewnętrzne polecane są płytki w klasie R10B i R11. 

Reliefy (wypukłe wzory) oraz ryfle (wypukłe lub wklęsłe elementy prostoliniowe umieszczone przy jednej z krawędzi płytki) to wykończenie płytki antypoślizgowej.

Najczęściej wybieranym materiałem na wykończenie schodów są płytki ceramiczne gresowe, klinkierowe, terakota. 

Płytki gresowe jednak mają wysoką klasę ścieralności, są mrozoodporne, nienasiąkliwe i niewrażliwe na działanie warunków atmosferycznych i one wskazywane są jako odpowiednie do zastosowania na zewnętrznych powierzchniach komunikacyjnych. 

Podsumowując, w treści artykułu opisaliśmy różne rozwiązania wykonania schodów zewnętrznych i powierzchni dojść do budynku oraz powierzchni spocznika. Każde z opisanych możliwe jest do zastosowania, ale wybór zależny jest od uwarunkowań aranżacyjnych, finansowych i oczekiwań Inwestora. Każda konstrukcja schodów zewnętrznych i wykończenie schodów od żelbetowych po terenowe możliwa jest do wykonania w sposób gwarantujący bezpieczeństwo użytkowania. Głównym zadaniem projektanta jest zaprojektowanie schodów wygodnych, o właściwych proporcjach stopni i spoczników. Właściwe wykonanie schodów i zastosowanie odpowiednich materiałów pozwoli zrealizować efektowne, bezpieczne antpoślizgowe schody, spełniające oczekiwania Inwestora.